АСМОЛАЎСКІ ТРАКТ
1
Не абмяжоўвай свет аконнай рамай,
зімовым днём падораны антракт
маёй пустой чарговай меладрамы,
дай мне дарогу, а дакладней, − тракт.
З бядот сваіх, з турбот шукаю выйсце,
з часовых, выпадковых асалод, −
мне трэба на сцяжынку тую выйсці,
што даў у лёс, як спадчыну, народ.
Сцяжына і народ! − калі маштабна,
лясная, баравая, − у званцах…
Яе адной па горла, − скажам трапна,
мне хопіць для любові…да канца.
Высокіх слоў казаць я не павінна,
бо вышыня − у небе, тут – зямля,
на ёй сцяжына, нібы пупавіна,
дзе на адным з канцоў – на век свой – я.
А той, другі…шукай яго па свеце,
бяжыць сцяжына, − лес, балота, гаць;
не ведае, напэўна, нават вецер,
дзе, у краях якіх яго шукаць.
Нахай яго!.. Каму гэта патрэбна,
бяжыць сцяжына, − вёска, горад, гай,
было б у кожнай хаце светла, хлебна,
а сцежку можна і не даганяць.
Пра што я?..Дрэвы, змалку дарагія,
пад схову клічуць зноў ад драбязы,
і вочы …вочы ветрана-сухія
выпрошваюць, як літасці, слязы.
2
Быў на пачатку нейкі просты клопат.
І вось Цяхцін, Асмолаўка і луг…
Уперлася ў патыліцу Еўропа,
а ў твар – сасонак маладых паўкруг.
І галава пайшла зялёным кругам…
Ад кухні, ад сваіх жаночых спраў,
я з гэтым лесам, быццам з добрым другам,
вітаюся, і ён мяне пазнаў.
Прылашчу голле цёплымі рукамі
і паднясу галінку да шчакі,
і, калі нехта кіне ў бок мой камень, −
мяне затуляць дрэвы-землякі.
Бывала і такое…Пераможным
чыюсці злосць на гэты добры лёс,
жыццё бывае не заўжды прыгожым:
мяркуеш – пры любові, выйдзе – без …
Чакаеш умалоту, маеш – ляда,
карчуеш, барануеш за траіх…
Каб скрыжавацца стомленым паглядам
з паўкругам…з кругам соцен маладых.
3
Хацелася хутчэй спазнаць узвышшы,
і гэта самы цяжкі быў урок,
а бацька сёння ў поле з плугам выйшаў
да баразны раўнюткай, як шнурок.
Жыў, як жылося, па-сялянску проста,
і хлебам пахне бацькава далонь,
яму жыццё выдаткі ўсё з узростам
халодным срэбрам сплочвала – на скронь.
І мне таксама нечым з часам сплоціць
і, можа, пашкадуе серабра,
хай нават так (ўсё-ткі я па плоці
не з божых рук, прабачце, а з рабра).
Ах, не хачу нікуды я даходзіць,
сачу за бацькам, яму сказаць,
што пачала і я падлічваць годы,
няўмела, але шчытна тасаваць.
І знаю, што нямала ўжо набыта,
і дзе-нідзе рахунак падвяла,
і ўсё яшчэ здаецца, што нібыта
на свеце гэтым белым не жыла…

Баравікова, Р. Асмолаўскі тракт : верш / Раіса Баравікова // Адгукнуўся голасам жалейкі : зборнік вершаў . − Мінск , 1984. − С. 10 - 12.

ЗІМА. ДАРОГА Ў ЦЯХЦІН
Пяюцца гучна оды часу,
ды з кожным днём цяжэй Пегасу
сярод бетону і машын.
Мінецца ўсё…
Адно нятленна,
што разварушвае нязменна
турботы горкія душы…
Па снезе мама йдзе да студні,
пейзаж адзін малююць будні,
і гоіць думкі светам гэтым, −
аплаканым і зноў апетым,
а ноччу размаўляе з тым... −
халодным,
змрочным,
нежывым,−
куды сыходзіць ўсё жывое,
далёкае
і дарагое,
скуль не вяртаецца ніхто…
Яму раскажа пра кароўку,
пра Вольку −
хворую залоўку,
з пытаннем:
а паробіш што?..
Сплёў кош для бульбы
брат стрыечны,
ёсць луста хлеба да яечні,
хоць даглядае Вольку сват…
Ад студні мама йдзе няспешна,
свет для яе, святы і грэшны,
сышоўся на акцэнтах хат,
дзе не рыпяць бадзёра ганкі,
дзе ўнукам не майструе санкі
маўклівы дзед, а круціць вус…
Мятуць імклівыя завеі,
бы рассыпае хтось лілеі
на сцежкі роднае абрус…

Баравікова, Р. Зіма. Дарога ў Цяхцін : верш / Раіса Баравікова // Сад на капялюшыку каханай: зборнік вершаў . – Мінск , 1997. − С. 212 - 213.

ЦЯХЦІН. ЧАС АД`ЕЗДУ
Бераг да берага − дрэмле рака.
Левы, як доля скупая, размыты.
…Ды не збяднее ў цяхцінца рука,
Ды не здрабнее душа з дабрабыту.
Дзякую хаце за хлеб і за соль.
Жніўная песня падсекла калоссе…
Ва ўдачах нярэдка спрыяла мне золь,
чаму ж гэта зараз не верыцца ў восень?!
Апалы лісток упадзе на парог,
між зорак заблудзіцца тоненькі ветах,
і паплыве, сарамлівы, за стог −
ці не заснула пад ім маё лета?!
Не выбіраеш, калі ён адзін, −
шлях, што ратуе ў бядзе, і ў напасці…
Сцежку з вядзерцам пустым перайдзі
чэсны душою, і будзе − на шчасце!
З горам сам-насам пакінуць сябры,
здрадзіць або насмяецца каханы, −
пошумам верным прывецяць бары
і верастовага смутку паляны…
Песні адзвоняць свае ледзяшы,−
мама, хай будзе харошай прыкметай
часам, калі неспакойна ў душы,
два словы ў пісьме:
«Прачынаецца лета…»
− на тых паплавах, дзе рамонку цвісці,
між дрэў, што адорваюць белым налівам.
…Ды пашануе цяхцінцу ў жыцці,
ды не адвернецца дзень урадлівы.

Баравікова, Р. Цяхцін. Час ад`езду : верш / Раіса Баравікова // Адгукнуўся голасам жалейкі : вершы . – Мінск , 1984. − С. 41.

ГІМН ВЁСКІ ЦЯХЦІН
Дзень добры, радзімая вёска
Дзень добры, Цяхцін
Я тут нарадзіўся і вырас
Цяпер жыву не адзін.
Прайду я па вёсцы і гляну
Якая наўкол прыгажосць
Пад вокнамі кветкі красуюць
І бэз, і чаромхі цвітуць.
На вуліцы куры сакочуць
І пеўнік так звонка пяе.
На дрэвах жа птушкі шчабечуць
І нам сумаваць не даюць
І гусі чарадою тут ходзяць.
Шукаюць ежы, вады.
Як хораша тут наўкола
Зірні наша моладзь, зірні.
А там, недалечка, за вёскай
Ціха шэпча спакойная Друць
І летам сюды грамадою
Старыя і моладзь ідуць
Хто рыбу тут вудачкай ловіць,
А хто і купацца пачне.
А хто наваколле агледзіць
Ці проста вось так адпачне.
Шануй сваю родную вёску.
Шануй працавіты народ.
Каб стала яшчэ прыгажэйшай,
І людзі жылі без турбот.

З асабістага архіва ўраджэнкі вёскі Цяхцін Вольгі Кавалёвай

Я ГАНАРУСЯ…
Цяхцінскай старонкай і краем Прыдруцкім,
І мілай Радзімай – я ганаруся,
І лесам, і полем, і кветачкай мілай,
Валошкай ў жыце, што поле ўзрасціла
І возерам сінім, ясным, як зоркі,
І стройнай бярозкай, што стан мае тонкі,
І жаўруком, што прыгожыя песні
Нашай Радзіме пяе ў паднябессі,
І ветрам, дажджом, нават хмаркай у небе,
І дзіўным смакам, што ёсць у нашым хлебе,
І стравамі тымі, што з бульбай гатуюць,
А потым гасцей імі добра частуюць.
А вельмі-вельмі яшчэ ганаруся
Гісторыяй роднай маёй Беларусі,
Яе славутымі землякамі,
Што нашу Радзіму ўзнялі рукамі.                              
Да сонца, да свету і да навукі,
Каб шчасліва ў свеце жылі нашы ўнукі,
Каб мір і згоду яны бераглі
І не цураліся роднай зямлі.
А больш за ўсё я ганаруся
Народам тым, што жыве ў Беларусі,
Паданнямі, казкамі, тымі легендамі,
Што збіраліся пакаленнямі.
Я – беларуска, і ганаруся
Тым, што жыву ў Беларусі.
Я падару ёй лепшыя годы
І з ёй застануся я назаўсёды.

З асабістага архіва ўраджэнкі вёскі Цяхцін Паліны Папелыш

ЦЯХЦІН
Здаўна яшчэ аб вёсцы ходзяць
Паданні дзіўныя ў народзе.
Калісь на гэтае зямлі
Пад сонцам дружныя цяклі
Дзве сінявокія рачулкі,
Што мелі назвы Цях і Ціна.
Быў побач хутар і гай гулкі,
Жыла вядзьмарка з сваім сынам.
Ды ён аднойчы тут загінуў.
Заўжды купаўся, весяліўся,
Ды нечакана затапіўся.
Вядзьмарка з гора ў тыя рэчкі
Маленькі кінула каменьчык.
Зачаравала бег іх гулкі,
І зніклі сінія рачулкі…
А на іх месцы – луг шырокі,
У небе – сінія аблокі.
Ляцеў, ляцеў той час крылаты,
Тут будавацца сталі хаты.
Набраўся моцы селянін, −
І вёска вырасла − Цяхцін.
Навокал – луг, і лес, і поле,
Шаша, лясніцтва, клуб і школа.
Цяпер заўжды тут людзям чулым
Спяваюць птушкі аб мінулым.

Серыкаў, У. Цяхцін : верш / Нязгаснае сонца : вершы / Уладзімір Серыкаў : вершы / ДУК «Бялыніцкая цэнтралізаваная бібліятэчная сетка», Аддзел абслугоўвання і інфармацыі ; [складальнік Г. А. Лапо; рэдактар Р. Г. Гапеева; адказны за выпуск І. А. Коннава]. – Бялынічы : Бялыніцкая цэнтральная раённая бібліятэка 2013. − С. 13.

МОЙ РОДНЫ ПРЫДРУЦКІ КРАЙ
Люблю Прыдруцкі край – старонку Прыдняпроўя.
Люблю твае шумлівыя лясы.
Блакітную рачулку ў нізоўі.
І пах духмяны траў з-пад бацькавай касы.
Люблю птушыны смех у небе сінім
І спазаранку луг з празрыстаю расой.
Апошняе пісьмо з самотнай песняй жураўлінай,
Адпраўленае восенню табой.
Жытнёвыя палі з калоссем поўным зерня,
І подых навальніц у рабінавую ноч.
Люблю Прыдруцкі край, люблю цябе бязмерна.
Жыві са мной заўжды, красуйся ва ўсю моц.

З асабістага архіва ўраджэнкі вёскі Цяхцін Наталлі Філіпавай

РАДЗІМА
Тут сонца ярка свеціць
І воблачкі плывуць.
У траве гуляюць дзеці,
Вяночкі ўсім плятуць.
Люблю крынічку ў лузе,
ля камня на Друці,
Люблю рамонкаў белых,
галоўкі ля ракі.
Прыгожа так вяночак
З тых кветачак сплясці.
Адна ў мяне Радзіма,
Завецца – Беларусь.
І я тут нарадзілася,
Марынаю завуць.

З асабістага архіва ўраджэнкі вёскі Цяхцін Марыны Юрэвіч